พนม ทะโน
“เอาะแพะอ่าก๊ะหึ๊ หลึ๊แพะอ่าเลอโล”
“กินแค่พออิ่มท้องห่มแค่พออุ่นกาย”
สุภาษิตปกาเกอญอ ที่เล่าขานกันมาแต่บรรพกาล เป็นสิ่งที่ผู้เฒ่าผู้แก่สอนให้ลูกหลานรู้จักความพอเพียงเท่าที่ชีวิตและร่างกายต้องการเท่านั้น ดังที่บอกไว้ในสุภาษิตข้างต้นเวลากิน ก็ให้กินแค่พออิ่มท้อง ไม่ต้องสรรหามากักตุนไว้มากมาย เพราะเมื่อใดก็ตามที่เราไขว่คว้าหาสิ่งต่างๆ เกินกว่าความจำเป็นในชีวิตจริงก็ย่อมจะต้องไปเบียดเบียนทรัพยากรในอนาคตหรือแย่งเอาของคนอื่นมา
น่าเศร้านักที่ทุกวันนี้เห็นหลายๆชุมชนที่ไม่สามารถดำรงวิถีความพอเพียงอีกแล้วต้องตกอยู่ในวงจรที่ยากนักในการหลุดพ้นผู้เฒ่าเคยบอกว่าเมื่อใดที่งูเหลือมเข้ามาในชุมชน งูเหลือมจะกลืนกินทุกสิ่งคงจะเป็นจริงแล้วในวันนี้ มีนายทุนใหญ่ได้เข้ามาชุมชนและเอาเมล็ดพันธุ์ปุ๋ย ยา และยังออกเงินลงทุนให้ชาวบ้าน ชาวบ้านหลงดีใจนักที่มีนายทุนมาลงทุนให้ก่อนจึงต่างพากันไปฟันไร่เหล่าเพื่อปลูกพืชเหล่านั้น ไม่นานก็รู้ว่าพืชที่ปลูกไปต้องใช้ปุ๋ยและสารเคมีจำนวนไม่น้อยเลย
ทีเดียวในยามที่เก็บผลผลิตได้ชาวบ้านต่างเฝ้ารอว่าปีนี้จะลืมตาอ้าปากได้ซะทีแต่แล้วราคาผลผลิตกลับตกต่ำ เงินที่ได้จากการขายผลผลิตก็แทบไม่พอคืนเงินและดอกเบี้ยที่กู้จากนายทุนแลยแม้แต่เมล็ดพันธุ์ก็ไม่สามารถนำไปปลูกในปีต่อไปได้อีก เพราะมันถูกดัดแปลงพันธุกรรมสิ่งที่ทำได้คือ ต้องหาแหล่งเงินกู้อื่นๆ หรือเอาที่ดิน รถ ไปจำนอง ไม่นานนักทรัพย์สินเหล่านั้นก็ต้องตกไปอยู่ในมือของคนอื่น
กว่าชาวบ้านจะรู้ตัวว่าตกหลุมพรางก็แทบจะไม่เหลืออะไรแล้วสิ่งที่นายทุนทิ้งไว้ให้คือ หนี้สินล้นพ้นตัวที่ต้องแบกรับติดตัวไปโดยไม่รู้ว่าชาตินี้จะจ่ายหมดหรือเปล่า ที่ดินที่ถูกใช้งานอย่างหนักทั้งปุ๋ย ยา สารเคมี ก็ยากที่จะปลูกอะไรได้อีกมิหนำซ้ำยังต้องทนทุกข์ทรมานกับความเจ็บป่วยจากการใช้สารเคมีอีกด้วย
เมื่อต้องแบกรับทั้งภาระหนี้สินค่ารักษาพยาบาลแต่ละปีชาวบ้านก็แทบหากู้ยืมเงินมาได้ไม่พอจ่ายดอกเบี้ยของหนี้ก้อนโตอยู่แล้ว และแล้วช่องว่างระหว่างชนชั้นคนจนกับคนรวยก็ห่างขึ้นไปทุกทีคนรวยก็ยิ่งรวยขึ้น ส่วนคนจนยิ่งจนและโดนย่ำยีมากขึ้นทุกวัน
ผมแทบจะไม่อยากเชื่อว่าเรื่องแบบนี้จะเกิดขึ้นจริงในหมู่บ้านของเรา หากย้อนเวลากลับไปได้ อยากให้พี่น้องทุกคนน้อมนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมาใช้ อยากให้ทุกคนรู้จักพอกินแค่พออิ่มท้อง ห่มแค่พออุ่นกาย เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ซึ่งกันและกันเพื่อแผ่นดินไทย
#ชาวนา #กเหรี่ยง #ปกากาเกอญอ
